Zespół Dejerine’a-Roussy’ego (zespół wzgórzowy)

Zespół Dejerine’a-Roussy’ego, zespół wzgórzowy lub poudarowy ból neuropatyczny (CPSP) to przewlekły zespół neurologiczny, który pojawia się na skutek udaru w obrębie części przednio-tylno-bocznej wzgórza. Może być przyczyną znacznych ograniczeń funkcjonalnych, o których przeczytasz w tym artykule, doprowadzając ostatecznie do poważnej niesprawności pacjenta.

Szacowany czas czytania: 6 minut

Czego dowiesz się z tego wpisy

Zespół Dejerine’a-Roussy’ego jako ból neuropatyczny
Objawy zespołu Dejerine’a-Roussy’ego
Diagnoza zespołu Dejerine’a-Roussy’ego
Zespół Dejerine’a-Roussy’ego – postępowanie terapeutyczne
Podsumowanie
Literatura

Zespół Dejerine’a-Roussy’ego jako ból neuropatyczny

Ból neuropatyczny to ból wynikający z uszkodzenia lub całkowitej destrukcji elementów układu nocyceptywnego w obwodowym lub ośrodkowym układzie nerwowym na skutek na przykład urazu czy choroby (Belgrade 1999, Zhang et al. 2017). Udar w obrębie części przednio-tylno-bocznej wzgórza może doprowadzić do ośrodkowego zespołu bólowego, którym jest między innymi zespół Dejerine’a-Roussy’ego.

Objawy zespołu Dejerine’a-Roussy’ego

Częstość występowania poudarowego bólu neuropatycznego (CPSP) w literaturze naukowej waha się od 8 do 45,8 % (Jahngir and Qureshi n.d.; Paolucci et al. 2016). Charakteryzują go bolesne parestezje po stronie przeciwnej do uszkodzenia, zazwyczaj połączone z zaburzeniami czucia (Choi-Kwon et al. 2017), chociaż nie w każdym przypadku (Kumar et al. 2016). Zespół Dejerine’a-Roussy’ego dotyczy zazwyczaj tego samego obszaru ciała, jaki w wyniku udaru został dotknięty deficytami ruchowymi i czuciowymi.

Pacjenci opisują objawy bólowe jako uczucie palenia, rozdzierania, przeszywania, kłucia, a także ściskania. Większość z nich jednak zgłasza, że doświadczają różnego rodzaju bólu o różnym nasileniu, który jest stały, lub pojawia się okresowo (Paolucci et al. 2016). Aby w jak najdokładniejszy sposób opisać charakter bólu pacjenta, szczególnie w przypadku barier komunikacyjnych, bardzo przydatna jest skala bólu Abbey.

Moment pojawienia się symptomów, jak i występowania CPSP jest różny. W trakcie fazy ostrej na przykład ogólny ból zgłasza 14 % pacjentów. Kolejne 43 % pacjentów zgłasza ból w fazie podostrej, natomiast w fazie przewlekłej liczba ta spada do 32 % (Paolucci et al. 2016).

Dodatkowo istotnymi objawami powszechnie korelowanymi z poudarowym bólem neuropatycznym u większości pacjentów są alodynia, dyzestezje i hiperalgezja, które mogą odgrywać w nim zasadniczą rolę (Nasreddine and Saver 1998).

Diagnoza zespołu Dejerine’a-Roussy’ego

Poudarowy ból neuropatyczny diagnozuje się u 1-8 % pacjentów, jednak liczba ta może być błędna ze względu na trudności w odróżnieniu go od innych zespołów bólowych pojawiających się często po udarze, np. bólu barku, bolesnej spastyczności, przewlekłego bólu głowy, innych mięśniowo-szkieletowych dolegliwości bólowych, czy kompleksowego zespołu bólu regionalnego, o którym przeczytasz we wpisie Kompleksowy zespół bólu regionalnego po udarze (Klit, Finnerup, and Jensen 2009).

Niestety na dzień dzisiejszy nie mamy wystandaryzowanych kryteriów diagnostycznych, jasnych definicji, wystarczającej wiedzy opartej na badaniach naukowych, a także testów diagnostycznych, które pozwoliłyby w rzetelny sposób rozróżnić rodzaje bólu. W diagnozie zespołu Dejerine’a-Roussy’ego bierze się pod uwagę historię medyczną i historię bólu pacjenta, badanie kliniczne, badanie czucia, obrazowanie (TK lub rezonans magnetyczny), jak również inne pomiary (Klit, Finnerup, and Jensen 2009).

Zespół Dejerine’a-Roussy’ego – postępowanie terapeutyczne

Istnieje wiele wytycznych co do leczenia bólu neuropatycznego, niestety niewiele dotyczących konkretnie bólu neuropatycznego po udarze. Leczeniem pierwszej linii w zespole Dejerine’a-Roussy’ego jest leczenie farmakologiczne celem ulgi w bólu. U pacjentów lekoopornych stosuje się natomiast neurostymulację (Katayama et al. 2001).

Dodatkowo, jak we wszystkich przypadkach bólu przewlekłego, w intensywności bólu dużą rolę odgrywać mogą czynniki psychologiczne. Z tego powodu dla pacjentów z bólem wzgórzowym korzystne może okazać się leczenie psychologiczne, np. trening strategii radzenia sobie z bólem lub terapia behawioralna.

Podsumowanie

Zespół Dejerine’a-Roussy’ego może w znacznym stopniu pogarszać jakość życia osób po udarze, negatywnie wpływać na rehabilitację, a także zakłócać sen. Co więcej, doprowadzić może do samookaleczenia, a nawet samobójstwa na skutek stałego odczuwania intensywnego bólu (Gonzales 1995). Niestety na dzień dzisiejszy leczenie poudarowego bólu neuropatycznego jest dużym wyzwaniem prawdopodobnie ze względu na wiele leżących u podstaw mechanizmów tego zespołu bólowego.