Mięsień zginacz długi palców

Mięsień zginacz długi palców to mięsień pierzasty, dość płaski i podłużny. Należy do grupy tylnej mięśni goleni i jest jednym z mięśni warstwy głębokiej. Położony jest przyśrodkowo i przebiega od kości piszczelowej do czterech palców stopy. W tym artykule poznasz jego anatomię, przyczepy i funkcję.

Szacowany czas czytania: 5 minut

Zginacz długi palców – anatomia

Przyczep początkowy

Mięsień ten rozpoczyna swój bieg od trzech punktów. Pierwszym z nich jest tylna powierzchnia kości piszczelowej (poniżej kresy m. płaszczkowatego). Kolejny punkt przyczepu to blaszka głęboka powięzi goleni (która pokrywa m. piszczelowy tylny), a ostatni łuk ścięgnisty znajdujący się w powięzi goleni.

Przyczep końcowy

Na wysokości śródstopia ścięgno dzieli się na cztery odrębne pasma. Biegną one do paliczka bliższego, przeszywając po drodze ścięgna mięśnia zginacza krótkiego palców. Ostatecznie wplatają się w podeszwową powierzchnię paliczków dalszych palców II-V.

Unerwienie

Mięsień zginacz długi palców jest unerwiony przez nerw piszczelowy z poziomu L3, S1-S2.

Unaczynienie

Unaczynienie mięśnia pochodzi od tętnicy piszczelowej tylnej – ostatniej gałęzi tętnicy podkolanowej.

Położenie względem innych struktur

Mięsień zginacz długi palców leży na powierzchni tylnej kości piszczelowej, a także częściowo na mięśniu piszczelowym tylnym, który znajduje się przyśrodkowo względem niego. Pokrywa go mięsień płaszczkowaty. Dalej jego ścięgno biegnie do tyłu od kostki przyśrodkowej. O obrębie stopy na ścięgnie m. zginacza długiego palców położny jest odwodziciel palucha i zginacz krótki palców. Z kolei pod ścięgnem leży przywodziciel palucha.

Palpacja mięśnia zginacza długiego palców

Mięsień rozpoczynać będzie się dystalnie względem kresy mięśnia płaszczkowatego, głównie na powierzchni tylnej kości piszczelowej. Oznacza to, że po rozluźnieniu struktur powierzchownych goleni i po odnalezieniu przestrzeni pomiędzy kością piszczelową i strzałkową wraz z błoną międzykostną będziemy starać się prześlizgnąć bardziej w kierunku na kość piszczelową.

Po osiągnięciu głębokości kości piszczelowej pod palcami możemy odczuć gąbczastą strukturę. Maturalnie nie jest utworzona przez fakturę kości, a przez leżącą na kości tkankę mięśnia zginacza długiego palców.

Jeśli wykonujemy palpację w ramach ćwiczeń na osobie zdrowej, możemy poprosić o aktywne zgięcie palców. To pozwoli wyczuć budowanie napięcia w strukturze zginacza długiego palców. To samo napięcie w strukturze zginacza długiego palców możliwe jest do wyczucia na przyśrodkowym brzegu goleni. Zawijając się pomiędzy mięsień płaszczkowaty a kość piszczelową możliwe będzie w trakcie wykonywania ruchów zgięcia i wyprostu palców stopy wyczucie przyśrodkowego brzegu zginacza długiego palców, biegnącego pomiędzy kością piszczelową i mięśniem płaszczkowatym za kostką przyśrodkową oraz za strukturą mięśnia piszczelowego tylnego.

Na stronie podeszwowej stopy struktura mięśnia zatapia się pod tkankę rozcięgna podeszwowego, więc zatracamy możliwość dalszej palpacji. Ścięgna końcowe zginacza długiego palców będą ponownie wyczuwalne w okolicy paliczków dystalnych palców stopy od II do V. 

Zginacz długi palców – funkcja

Chociaż nazwa mięśnia wskazuje, że będzie on głównie mięśniem działającym na rzecz zgięcia palców, to w rzeczywistości większą rolę odgrywa w funkcji całej stopy. W okresie przenoszenie najmocniej odwraca stopę, natomiast słabiej zgina ją podeszwowo i przywodzi. Z kolei w nodze podporowej wzmacnia sklepienie stopy, a także zbliża piętę do goleni przy wspięciu na palce. Ważną rolę dla czynności tego mięśnia odgrywa także mięsień czworoboczny podeszwy. Pociąga za ścięgno zginacza długiego palców rozsuwając jego cztery pasma niczym wachlarz i stabilizuje skośny kierunek ich przebiegu, przez co nazywany jest czasem dodatkowym zginaczem stopy.

Punkty spustowe i wzorce bólu rzutowanego

Punkt spustowy znajduje się zazwyczaj w proksymalnej części mięśnia, blisko przyczepu początkowego. W takim przypadku głównymi objawami będzie ból przy pierwszych kilku krokach po przebudzeniu, ból małego palca, a także śródstopia po stronie podeszwowej. Może wystąpić również ból po przyśrodkowej stronie kostki i po tylnej stronie łydki.

Literatura

Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.

Hudák R, Kachlik D, Volny O, Memorix anatomia. Wrocław: Edra Urban & Partner, 2017

Travell, J. G., Simons, D. G. (1992). Myofascial Pain and Dysfunction: The Trigger Point Manual. Hong Kong: Williams & Wilkins.