Mimo że aż 90% przypadków bólu pleców ma niespecyficzny charakter, konieczne jest w pierwszej kolejności wykluczenie poważnych patologii, dlatego też w ramach diagnostyki różnicowej musimy wziąć pod uwagę jedno z często pomijanych źródeł bólu, czyli ból trzewny rzutowany do kręgosłupa.

Szacowany czas czytania: 4 minuty

Czego dowiesz się z tego artykułu

Ból trzewny pojawia się w wyniku podrażnienia receptorów bólowych narządów wewnętrznych i otrzewnej trzewnej. Charakteryzuje się tym, że trudno określić jego lokalizację i jakość. Odczuwany jest zwykle w linii środkowej ciała, w dolnej części mostka lub w górnej części brzucha i może rzutować do kręgosłupa, pozorując ból mięśniowo-szkieletowy. 

Jedną cechą, która może pomóc w diagnostyce, jest fakt, że przy bólu trzewnym rzutowanym nie zaobserwujemy objawów oponowych, korzeniowych i stawowych w kręgosłupie. W takim przypadku należy wziąć pod uwagę patologie aorty, narządów układu płciowo-moczowego lub zaburzenia żołądkowo-jelitowe.

Patologie w obrębie aorty

W pierwszym przypadku ból trzewny rzutowany do kręgosłupa mogą powodować zaburzenia w obrębie aorty.

Tętniak aorty występuje najczęściej u mężczyzn powyżej 50 roku życia, a u większości z nich nie daje żadnych objawów. Ewentualny ból wiązać się bedzie z dużym rozmiarem tętniaka lub z jego pęknięciem. Czasami jedynym objawem jest właśnie ostry i narastający ból pleców, któremu towarzyszy ból lewej nogi. W takim przypadku pacjent powinien jak najszybciej wykonać USG i tomografię komputerową brzucha.

Ostre zwężenie światła aorty brzusznej będzie powodować ostry ból dolnego odcinka kręgosłupa, ból brzucha i chromanie kończyn dolnych.

Choroby układu rozrodczego

Ból pleców może być objawem raka jąder u 10-21 % mężczyzn. Czasem zdarza się, że jest to jedyny objaw i brak jest jakichkolwiek innych dolegliwości w obrębie jąder. Rak jąder charakteryzuje się stałym, tępym bólem na poziomie kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego i w okolicy przykręgosłupowej. 

U kobiet źródłem przerywanego bólu pleców może być endometrioza. Ból występuje na poziomie kręgosłupa lędźwiowego i często promieniuje do pośladków i ud. W czasie menstruacji objawy ulegają nasileniu. Co ciekawe nieprawidłowe położenie macicy uważane kiedyś za główną przyczynę bólu pleców, wcale go nie powoduje.

Kolejną patologią, która może powodować ból dolnej części pleców promieniujący do pośladków jest ostre lub przewlekłe zapalenie jajowodów. W tym przypadku jednak głównymi objawami będą ból brzucha i podbrzusza oraz uczucie napierania w miednicy.

Patologie układu moczowego

Kłujący i ostry ból kręgosłupa to bardzo częsty objaw kamienia nerkowego. Ból pojawia się nagle oraz może nieregularnie zwiększać się i zmniejszać. Występuje w okolicy kręgosłupa lędźwiowego, boku dolnego tułowia, a także wzdłuż przebiegu moczowodu.

Zawał nerki powodować będzie nagły, ostry ból kąta żebrowo-kręgowego. Stały i tępy ból kręgosłupa lędźwiowego i boku ciała może być także wynikiem nowotworu w obrębie nerek. W badaniu zaobserwujemy ograniczenie ruchu zgięcia bocznego w stronę przeciwną do miejsca bólu. Taki objaw wymaga dalszej konsultacji z lekarzem.

Jelita a ból kręgosłupa

Ból kręgosłupa spowodowany wrzodem żołądka będzie podlegać wpływom zarówno spożywania pokarmów jak i postawy. Zlokalizowany jest w obrębie górnych segmentów odcinka lędźwiowego kręgosłupa i promieniuje do dołu biodrowego. Nie nasila się w trakcie wysiłku. W trakcie badania możemy zaobserwować dyskomfort  w centralnej części pleców w trakcie testowania ruchu wyprostu.

Wrzód trawienny ściany dwunastnicy również może powodować ból kręgosłupa na poziomie L2-L3, jednak w odróżnieniu od wrzodów żołądka, ból pojawia się od 1 do 3 godzin po jedzeniu. Ponadto ból nie ma związku z aktywnością fizyczną. W badaniu pacjent może zgłaszać tkliwość w zakazanej strefie.

Dalej, patologie takie jak przewlekłe zapalenie trzustki, rak trzustki, zapalenie uchyłka, rak jelita grubego także mogą być związane z bólem pleców.

Literatura

Veer, H. J. t., Bisschop, P., Ombregt, L. (2003). A System of Orthopaedic Medicine. United Kingdom: Churchill Livingstone.