Mobilizacja połączona z ruchem to technika, która łączy siłę zewnętrzną z aktywnym ruchem. Jej celem jest zmniejszenie bólu i poprawa ograniczonego zakresu ruchu stawów. Biorąc pod uwagę ograniczenia ruchowe u pacjentów z bólem barku związanym ze stożkiem rotatorów, mobilizacja połączona z ruchem wydaje się obiecującą metodą leczenia. W badaniu z 2024 roku (1) postanowiono dowiedzieć się, czy mobilizacja połączona z ruchem okaże się skuteczniejsza niż pozorowana mobilizacja z ruchem.

Estimated reading time: 5 minut

Spis treści artykułu

Wprowadzenie

Ból barku dotyka do 20% ogólnej populacji. Z kolei ból związany ze stożkiem rotatorów jest najczęstszą przyczyną, która stanowi aż 85% przypadków. 

Pomimo postępów w leczeniu, wielu pacjentów nadal odczuwa objawy przez 6 do 12 miesięcy. Chociaż terapie zachowawcze, takie jak ćwiczenia i leki, są leczeniem pierwszego rzutu, to ich efekty są niewielkie. Z tego powodu stale poszukujemy innych metod, które mogłyby poprawić wyniki, a jedną z nich jest mobilizacja połączona z ruchem.

Jak pokazują badania, mobilizacja połączona z ruchem może zmniejszyć ból, oraz poprawić ruch i funkcję. Niemniej jednak badania nad jej pełnym potencjałem są ograniczone.

W tym artykule omówimy badanie, które analizowało efekty dodania mobilizacji połączonej z ruchem do programu ćwiczeń na ból barku w porównaniu z pozorowaną mobilizacją połączoną z ruchem, w celu oceny skuteczności klinicznej.

Pytanie, na które starali się odpowiedzieć autorzy, brzmiało: „Jaki wpływ ma dodanie mobilizacji połączonej z ruchem do standardowego programu ćwiczeń na funkcjonowanie i ból u osób z bólem barku w porównaniu z pozorowaną mobilizacją z ruchem połączoną z tym samym programem ćwiczeń?”

Projekt badania

Uczestnikami byli dorośli w wieku 18-65 lat (70 osób) z nieurazowym bólem barku związanym ze stożkiem rotatorów. Ból musiał trwać dłużej niż sześć tygodni. 

Uczestników losowo przydzielono do dwóch grup:

  • Grupa badana –  otrzymała mobilizację z ruchem połączoną z ćwiczeniami.
  • Grupa kontrolna – otrzymała pozorowaną mobilizację z ruchem połączoną z tymi samymi ćwiczeniami co grupa badana.

Sesje terapeutyczne odbywały się dwa razy w tygodniu przez pięć tygodni, a każda z nich trwała około 45 minut.

Pomiary obejmowały funkcję barku (Shoulder Pain and Disability Index), poziom bólu (Numeryczna Skala Oceny Bólu), poczucie własnej skuteczności, zakres ruchu i subiektywną poprawę. Ocenę przeprowadzono na początku badania, w 5 tygodniu (po zakończeniu leczenia) i 9 tygodniu (po zakończeniu leczenia). 

Wyniki

Badanie wykazało, że grupa otrzymująca mobilizację z ruchem w połączeniu z ćwiczeniami doświadczyła znacznie większej poprawy zarówno w zakresie funkcji, jak i bólu w porównaniu z grupą kontrolną.

W szczególności, pod koniec 5-tygodniowego okresu leczenia, w grupie badanej wykazano 15-punktową poprawę funkcji w skali bólu barku i niepełnosprawności (SPADI) oraz znacznie zmniejszony poziom bólu w nocy i podczas ruchu. Korzyści te utrzymywały się podczas 1-miesięcznej obserwacji (9 tydzień), choć po czasie poprawa była mniejsza.

Kluczowe wyniki obejmowały:

  • Funkcjonowanie – w grupie badanej odnotowano 15-punktową poprawę funkcjonowania (SPADI) w 5 tygodniu w porównaniu z grupą kontrolną. Poprawa utrzymała się, ale w mniejszym stopniu, w pomiarach w 9 tygodniu.
  • Ból – większe zmniejszenie bólu w nocy i bólu podczas ruchu zaobserwowano w grupie badanej zarówno w tygodniu 5, jak i 9.
  • Zakres ruchu – grupa badana wykazała większą poprawę w zakresie zgięcia barku, odwodzenia, rotacji zewnętrznej i ruchów ręka-tył.

Mocne strony i ograniczenia badania

Badanie starannie zaprojektowano, a uczestników losowo przydzielono do dwóch grup, co pomaga zapewnić wiarygodność wyników. 

Zastosowanie pozorowanego leczenia pozwoliło badaczom kontrolować efekt placebo, co oznacza, że zaobserwowana poprawa była prawdopodobnie wynikiem dodatkowej interwencji. Ponadto w badaniu autorzy wykorzystali standardowe sposoby pomiaru funkcji barku i bólu.

Jeśli chodzi o ograniczenia, to w badaniu obserwowano uczestników tylko przez miesiąc po leczeniu. Nie wiadomo więc, jak długo utrzymują się korzyści płynące badanych interwencji. 

Co więcej, liczba uczestników wynosząca 70 osób jest stosunkowo niewielką grupą, a dodatkowo zabiegi wykonywał tylko jeden terapeuta. 

Kolejną kwestią jest, iż w badaniu nie uwzględniono niektórych rodzajów problemów z barkiem. Wyniki mogą nie mieć zatem zastosowania do wszystkich osób cierpiących na ból barku. 

Wreszcie, badanie koncentrowało się na zgłaszanym przez pacjentów bólu i funkcjonowaniu. Autorzy nie mierzyli fizycznych zmian w sile barku ani nie wykorzystali obrazowania do śledzenia postępów.

Wnioski

Dodanie mobilizacji z ruchem do standardowego programu ćwiczeń doprowadziło do szybszej i większej poprawy funkcji barku, złagodzenia bólu i aktywnego zakresu ruchu bez bólu w porównaniu do pozorowanej mobilizacji z ćwiczeniami. Poprawy tej nie przypisano efektowi placebo. Sugeruje to, że mobilizacja z ruchem zapewnia rzeczywiste korzyści terapeutyczne w leczeniu przewlekłego nieurazowego bólu barku związanego ze stożkiem rotatorów. Badanie podkreśla potencjał tej metody jako skutecznego uzupełnienia ćwiczeń w celu poprawy wyników rehabilitacji barku.

Literatura

  1. Baeske R, Hall T, Dall’Olmo RR, Silva MF. In people with shoulder pain, mobilisation with movement and exercise improves function and pain more than sham mobilisation with movement and exercise: a randomised trial. J Physiother. 2024 Oct;70(4):288-293. doi: 10.1016/j.jphys.2024.08.009. Epub 2024 Sep 25. PMID: 39327172.