Wywiad to aż 75 % całego badania. Dobrze go przeprowadzasz?

Wstępny wywiad fizjoterapeutyczny jest fundamentem kształtującym dalszy proces leczenia, od badania przedmiotowego, poprzez diagnozę, plan terapii i prognozę, a kończąc na ogólnym doświadczeniu pacjenta.

Szacowany czas czytania: 6 minut

Czego dowiesz się z tego artykułu:

Wywiad pomaga zrozumieć nie tylko ból/dolegliwość, ale także człowieka
Wywiad to także element terapii
Pacjent – na pierwszym miejscu człowiek, na drugim diagnoza
Uszanuj indywidualność każdego pacjenta
Literatura

Pierwsza rozmowa ma kluczowe znaczenie – wywiad dostarcza większości (nawet 75 %) informacji diagnostycznych (7). Ponadto to właśnie pierwszy kontakt z pacjentem jest najlepszą szansą na stworzenie przyjaznej atmosfery oraz zbudowanie relacji polegającej na współpracy i empatii.

Wywiad pomaga zrozumieć nie tylko ból/dolegliwość, ale także człowieka

Celem wywiadu jest nie tylko zebranie niezbędnych informacji biomedycznych, na przykład symptomów, dolegliwości czy obaw związanych ze zdrowiem. Wywiad powinien służyć także do zidentyfikowanie błędnych przekonań i nieprawidłowych zachowań, pomagając fizjoterapeucie zrozumieć myśli, system przekonań i zachowanie pacjenta w odniesieniu do aktywności fizycznej i bólu.

Takie podejście do wywiadu daje szansę na stworzenie zindywidualizowanego planu terapii. W British Journal of Sports Medicine pojawił się artykuł o tym, jak skutecznie pomagać pacjentom zmieniać złe nawyki związane z ruchem i aktywnością fizyczną. Autorzy określili 11 kluczowych kompetencji pracowników służby zdrowia, z którymi możesz zapoznać się KLIKAJĄC TUTAJ.

Opisanych informacji nie uzyskamy poprzez rozważenie i zaadresowanie jedynie sfery biomedycznej. Każdy pacjent powinien mieć swobodę wypowiedzenia się na temat swoich dolegliwości/bólu, osadzając je jednocześnie w unikalnym dla siebie kontekście.

Co ważne, pacjenci przychodzący z konkretnym problemem, np. z bólem kręgosłupa, często nie są świadomi lub nie chcą zaprzątać głowy terapeucie „nieistotnymi” informacjami, które mogą okazać się kluczowe. Aby tego uniknąć, należy naprowadzać pacjenta i pomóc mu w pełni przedstawić swoją sytuację, zamiast prowadzić rozmowę w sztywny, kontrolowany sposób.

Wywiad to także element terapii

Pierwsza rzecz, którą chcemy osiągnąć przeprowadzając wywiad, to zrozumienie tego, co jest dla pacjenta najważniejsze. Następnym krokiem jest wkomponowanie tego we wspólne podejmowanie decyzji dotyczących terapii.

Takie postępowanie jest zgodne z koncepcją komunikacji ukierunkowanej na pacjenta (1). Może przyczyniać się do poprawy wyników, a także ogólnego sukcesu terapii. Wywiad może obejmować elementy edukacji pacjenta i uświadomienia mu pewnych mechanizmów, które niekorzystnie wpływają na jego sytuację, co również może mieć efekt terapeutyczny.

Louw i wsp. (4) wykazali, że tego typu wywiad i kompleksowe badanie przedmiotowe prowadziło do korzystnych wyników terapeutycznych, krótkoterminowego zmniejszenia ból, ograniczenia katastrofizacji objawów, poprawy mobilności funkcjonalnej, jak również zmniejszonej wrażliwości na uciskowy próg bólu.

Co więcej, w jednym badaniu sam wywiad przyniósł najbardziej pozytywne efekty w porównaniu z badaniem przedmiotowym (4), co tylko potwierdza, jak wielką różnicę robi rzetelny wywiad.

Pacjent – na pierwszym miejscu człowiek, na drugim diagnoza

Przy terapii dolegliwości mięśniowo-szkieletowych musimy przyjąć szerszą perspektywę, obejmującą postrzeganie i system przekonań pacjenta, a także to, czego obecnie doświadcza. To właśnie te informacje będą mieć duży wpływ na to, w jaki sposób zaprojektujemy plan terapii. Decyzje dotyczące planu terapii na podstawie tych informacji będą z kolei wpływać na ogólne wyniki i prognozę (3).

Wstępny wywiad pomaga terapeucie zaznajomić się z biologicznymi, psychologicznymi i społecznymi czynnikami przyczyniającymi się do bólu i niepełnosprawności (2). Wspomniane kwestie należy zgłębiać i naprowadzać pacjenta tak, aby wyczerpująco opisał swoją sytuację.

Takie podejście sprawia, że wywiad staje się bardzo kompleksowy. Oznacza to również, że nie zawsze uda się dowiedzieć wszystkiego na jednej konsultacji. Jest to jednak przeszkoda do przeskoczenia, ponieważ fizjoterapia obejmuje zazwyczaj więcej niż jedną sesję terapeutyczną. Na pierwszej wizycie, dzięki aktywnemu słuchaniu i chęci poznania drugiego człowieka i jego historii, zaczynasz budować pozytywną relację pacjent (2, 5) i zaufanie, co stanowi podwaliny każdego kolejnego spotkania.

Jeżeli wywiad polega na serii pytań, w szczególności pytań zamkniętych, a pacjent nie ma szansy wypowiedzieć się, to nie będziemy w stanie dowiedzieć się kim tak naprawdę jest osoba, z którą rozmawiamy i wzbudzić w niej uczucia bycia wysłuchanym i zrozumianym, co buduje zaufanie i wzmacnia relacje (6, 8, 9).

Uszanuj indywidualność każdego pacjenta

Każdy pacjent ma inne doświadczenia, inną historię, inne poglądy, przekonania, inny sposób radzenia sobie z trudnościami, inne wsparcie, inną sytuację społeczno-ekonomiczną. Jako fizjoterapeuci musimy odznaczać się dużą elastycznością i dopasowywać się do każdej osoby, aby sprostać jej unikalnym potrzebom. Z tego powodu, zamiast „zbierać” wywiad od pacjentów, aktywnie chłońmy informacje, które nam przekazują.